Język ǂkx’eem (IPA [ǂik͡x’eːm], aht. тъкъєємдаі кієнау, aht. ang. тікхэм sпич) - izolowany język północno-wschodnich wybrzeży Yınıti, używany przez rozbite społeczności około czterech tysięcy osób żyjących blisko oceanu Oon na terenach fianeuków 29, 31 i wyspach 32. Nie wykazuje pokrewieństwa z językami ahtialańskimi, makrackimi czy amulckimi, prawdopodobnie powstał osobno.
Fonetyka[]
Wszystkie języki używane na kontynencie Mikui są mlaskowe, ale w przeciwieństwie do większości pozostałych języków kontynentu mlaski w ǂkx’eem są znacznie częstsze. Język ten nie jest tonalny.
Samogłoski[]
| Przednie | Centralne | Tylne | ||||
| Przymknięte | 
| |||||
| Prawie przymknięte | ||||||
| Półprzymknięte | ||||||
| Średnie | ||||||
| Półotwarte | ||||||
| Prawie otwarte | ||||||
| Otwarte | ||||||
Spółgłoski[]
| Dwuwargowe | Wargowo- zębowe |
Między- zębowe |
Zębowe | Dziąsłowe /zadziąsłowe |
Podniebienne | Welarne | Języczkowe | Nagłośniowe | Krtaniowe | ||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Nosowe | m | ͈ | n | ŋ | |||||||
| Zwarte | p b | t d | c ɟ | k g | ʔ | ||||||
| Przydechowe | pʰ | tʰ ʦʰ | cʰ | kʰ | ʔʰ | ||||||
| Afrykaty | ʦ | ||||||||||
| Ejektywy | p’ | t’ | c’ | k’ x’~χ’ | |||||||
| Szczelinowe | f | s z | ʃ | ç | x ɣ | ɦ | |||||
| Drżące | r | ||||||||||
| Uderzeniowe | (ɾ) | ||||||||||
| Półsamogłoski | j | ||||||||||
| Boczne | ɬ | ||||||||||
| Mlaski | ʘ | ǀ | ǃ ǁ | ǂ | |||||||
Mlaski mogą być oparte o podniebienie miękkie, jak w ahtialańskim, np. [ŋ̥͡ʘ], a także o języczek [q͡ʘ], krtań [ʔ͡ʘ], mogą być też dźwięczne [ŋ͡ʘ].
Gramatyka[]
Jest językiem akuzatywnym, o szyku SOV, aglutynacyjnym. Charakterystyczne jest stawianie przyimków przed rzeczownikiem (np. "Do Jan sklepu szedł"). Rozbudowane jest słownictwo określające położenie: kierunki takie, jak północ, południe, wschód i zachód są rozróżniane gramatycznie. Honoryfikatywność również ma dość duże znaczenie. Nie istnieje gramatyczne rozróżnianie rodzajów. Istnieje liczba zerowa, pojedyncza i mnoga. Przypadki, oprócz mianownika i biernika, są nastawione na relacje (a nie na ruch, czas czy położenie), rozbudowany jest wołacz, który posiada wiele końcówek używanych w odmiennych sytuacjach, i biernik.