Język aczmacki

aczmacki
Ačmåta Kålba

Utworzenie:

Pruthenia w 2009 - dziś

Cel utworzenia:

na potrzeby konłorldu

Używany w :

Republika Aczmatu, Warhat

Ilość mówiących

96 780 000(2030)

Sposoby zapisu:

runy aczmackie; zastępczo łacinka

Klasyfikacja:

języki indoeuropejskie

języki aczmackie

języki południowoaczmackie

język aczmacki

Status urzędowy

Oficjalna regulacja:

Rada Języka Aczmackiego (Vīt Ačmåci Kålbi)

Lista conlangów

Ta strona może zawierać znaki Unicode.

Język aczmacki (acz. ačmåta kålba) język indoeuropejski z rodziny aczmackiej; oficjalny język Republiki Aczmatu i język aczmackiej mniejszości narodowej w Królestwie Warhatu. Posługuje się nim około 95 mln ludzi. Spokrewniony z językami: warhackim, kjeszjowskim i żróskim. Wraz z nimi wywodzi się z języka praaczmackiego.

Alfabet i wymowa[]

Zapis	IPA	Uwagi
a	[a]
ā	[a:]
å	[o]
b	[b]
c	[ʦ]
č	[ʧ]
d	[d]
e	[ɛ]
ē	[ɛ:]
ę	[ɛ̃]
ė	[e]	palatalizuje poprzedzające spółgłoski
g	[g]
h	[x]	przed "v" wymawiane jako [ɣ]
i	[i]	palatalizuje poprzedzające spółgłoski
ī	[i:]	palatalizuje poprzedzające spółgłoski
į	[ĩ]	palatalizuje poprzedzające spółgłoski
j	[j]	pomiędzi dwoma spółgłoskami czytane jako [i]
k	[k]
l	[l]
m	[m]
n	[n]
o	[ɔ]
ō	[ɔ:]
ǫ	[ɔ̃]
p	[p]
r	[r]
s	[s]
š	[ʃ]
t	[t]
u	[u]
ū	[u:]
ų	[ũ]
ů	[ɤ]
v	[v]
y	[ɯ]
z	[z]
ž	[ʒ]

Rzeczownik[]

Rodzaj[]

Rzeczowniki w języku aczmackim posiadają trzy rodzaje:

męski - wyrazy kończące się spógłoskami, np. cešimas 'dzieciństwo'
żeński - wyrazy kończące się samogłoską "a", np. ceka 'dziewczynka'
nijaki - wyrazy kończące się na "-is", np. cešis 'dziecko'

Dejkinacja[]

Język aczmacki rozróżnia cztery deklinacje:

I deklinacja – wyrazy zakończone na samogłoskę "a"

Przypadek	Liczba Poj.	Liczba Pdw.	Liczba Mnoga
Mianownik	sōma napój	sōmav	sōm
Dopełniacz	sōmi	sōmiv	sōmot
Celownik	sōmen	sōmęv	sōmy
Biernik	sōmie	sōmyv	sōmus
Narzędnik	sōmu	sōmov	sōmaen
Miejscownik	sōme	sōmėv	sōmoj
Ablatyw	sōmo	sōmovi	sōmar
Allativus	sōmė	sōmėvi	sōmik
Wołacz	sōmå	sōmes	sōmikas

II deklinacja – wyrazy zakończone spółgłoską zmiękczaną

Przypadek	Liczba Poj.	Liczba Pdw.	Liczba Mnoga
Mianownik	nåsevekt plecak	nåsevektav	nåsevekci
Dopełniacz	nåsevekten	nåsevekciv	nåsevektot
Celownik	nåsevekcie	nåsevektę	nåsevekty
Biernik	nåsevektu	nåsevektyv	nåsevektus
Narzędnik	nåsevekte	nåsevektozv	nåsevektan
Miejscownik	nåsevekto	nåsevekcėv	nåsevektoj
Ablatyw	nåsevektǫ	nåsevektov	nåsevektar
Allativus	nåsevekcė	nåsevekcėvi	nåsevekcik
Wołacz	nåsevekctå	nåsevektes	nåsevektas

III deklinacja – wyrazy zakończone spółgłoską niezmiękczaną

Przypadek	Liczba Poj.	Liczba Pdw.	Liczba Mnoga
Mianownik	suniz pies	sunizav	sunizi
Dopełniacz	sunizi	suniziv	sunizot
Celownik	sunizyn	sunizę	sunizy
Biernik	sunizi	sunizy	sunizus
Narzędnik	sunizu	sunizo	sunizan
Miejscownik	sunize	sunizėv	sunizoj
Ablatyw	sunizǫ	sunizov	suniza
Allativus	sunizė	sunizėvi	sunizik
Wołacz	sunizå	sunizes	sunizas

IV deklinacja – wyrazy kończące się cząstką -is

Przypadek	Liczba Poj.	Liczba Pdw.	Liczba Mnoga
Mianownik	cešis dziecko	cekav	ceken
Dopełniacz	ceši	cešiv	cekot
Celownik	cešin	cekę	ceky
Biernik	ceši	ceky	ceku
Narzędnik	ceku	ceko	cekun
Miejscownik	ceše	cešėv	cekoj
Ablatyw	cekǫ	cekov	ceka
Allativus	cešė	cešėvi	cešik
Wołacz	cekå	cekes	cekas

Niektóre spógłoski wymieniają się przed ė, i, ī oraz į :

t > c
k > š
d > č
g > ž
h > š

Przymiotnik[]

Podobnie jak w języku polskim, przymiotnik odmienia się przez rodzaje i liczby. Podlega także stopniowaniu. Tworzy się go dodając do rzeczownika końcówkę -isk.

Rodzaje[]

W języku czmackim występują trzy rodzaje:

męski - podstawowa forma przymiotnika; np. gor - wielki
żeński - podstawowa forma przymiotnika z sufiksem "-a"; np. gora - wielka
nijaki - podstawowa forma przymiotnika z sufiksem "-is"; np. goris - wielkie

Odmiana przez przypadki i stopniowanie[]

Stopień równy

Przypadek	Liczba Pojedyncza			Liczba Podwójna	Liczba Mnoga
Przypadek	Rodzaj męski	Rodzaj żeński	Rodzaj nijaki	Liczba Podwójna	Liczba Mnoga
Mianownik	gor	gora	goris	gorav	gori
Dopełniacz	gori	gori	gori	goriv	gorot
Celownik	goryn	goren	gorin	gorę	gory
Biernik	gori	gorie	gori	gory	gorus
Narzędnik	goru	goru	goru	goro	goran
Miejscownik	gore	gore	gore	gorėv	goroj
Ablatyw	gorǫ	goro	gorǫ	gorov	gora
Allativus	gorė	gorė	gorė	gorėvi	gorik
Wołacz	gorå	gorås	gorå	gores	goras

Stopień wyższy

Przypadek	Liczba Pojedyncza			Liczba Podwójna	Liczba Mnoga
Przypadek	Rodzaj męski	Rodzaj żeński	Rodzaj nijaki	Liczba Podwójna	Liczba Mnoga
Mianownik	gorījas	gorjasa	gorjasis	gorjasav	gorjasi
Dopełniacz	gorjasi	gorjasi	gorjasi	gorjasiv	gorjasot
Celownik	gorjasyn	gorjasen	gorjasin	gorjasę	gorjasy
Biernik	gorjasi	gorjasie	gorjasi	gorjasy	gorjasus
Narzędnik	gorjasu	gorjasu	gorjasu	gorjaso	gorjasan
Miejscownik	gorjase	gorjase	gorjase	gorjasėv	gorjasoj
Ablatyw	gorjasǫ	gorjaso	gorjasǫ	gorjasov	gorjasa
Allativus	gorjasė	gorjasė	gorjasė	gorjasėvi	gorjasik
Wołacz	gorjaså	gorjasås	gorjaså	gorjases	gorjasas

Stopień najwyższy

Przypadek	Liczba Pojedyncza			Liczba Podwójna	Liczba Mnoga
Przypadek	Rodzaj męski	Rodzaj żeński	Rodzaj nijaki	Liczba Podwójna	Liczba Mnoga
Mianownik	lojgor	lojgora	lojgoris	lojgorav	lojgori
Dopełniacz	lojgori	lojgori	lojgori	lojgoriv	lojgorot
Celownik	lojgoryn	lojgoren	lojgorin	lojgorę	lojgory
Biernik	lojgori	lojgorie	lojgori	lojgory	lojgorus
Narzędnik	lojgoru	lojgoru	lojgoru	lojgoro	lojgoran
Miejscownik	lojgore	lojgore	lojgore	lojgorėv	lojgoroj
Ablatyw	lojgorǫ	lojgoro	lojgorǫ	lojgorov	lojgora
Allativus	lojgorė	lojgorė	lojgorė	lojgorėvi	lojgorik
Wołacz	lojgorå	lojgorås	lojgorå	lojgores	lojgoras

Przysłówek[]

Przysłówek tworzy się dodając końcówke -ci do przymiotnika lub rzeczownika. Część przysłówków odmienia się przez przypadki.

Stopniowanie przysłówka[]

Stopień	Przykład w aczmackim
Przymiotnik w formie podstawowej	gor
Równy	gorci
Wyższy	goreci
Najwyższy	lojgorci

Czasownik[]

Bezokolicznik[]

W języku aczmackim wszystkie czasownik posiadają bezokolicznik kończący się na "-evi".

Czas zaprzeszły dokonany[]

Czas przeszły dokonany wyraża czynność, którą dokonano jednokrotnie w przeszłości, przed innnym wydarzeniem. Nie jest używany w mowie potocznej.