Conlang Wiki
Oficjalny portret Peli IV jako królowej Sagelii, 2022

Królowa Pelă IV, królowa Sagelii, 2019.

Pelă IV (ur. 20 marca 1945 r. w Vaabili)- od 1965 roku królowa Sagelii z dynastii Chanta. Córka króla Sagelii Vassagi II i królowej Lunot, od 1967 roku żona księcia Nuli (ur. 1941). Jako monarchini pełni też rolę Najwyższego Dowódcy Królewskich Sił Zbrojnych, głowy domu Chanta, a także Honorowej Wysokiej Kapłanki Narodowej Świątyni Proroka Vusali w Nugbom. Kościół tobojski narodowo-sagelijski nadał też jej honorowy tytuł Najwyższej Prorokini w 1975 roku, lecz królowa na co dzień nie używa go, będąc wyznawczynią wiary tobojskiej obrządku osonijskiego.



Biografia[]

Wczesne dzieciństwo[]

Przyszła monarchini urodziła się w pałacu Naskimoppi jako Pelă-Mallani Mali Kibada, 20 marca 1945 roku, będąc najstarszą córką króla Vassagi II (1915-1965) i jego małżonki, królowej Lunot (1920-2018). W momencie jej narodzin żyła także królowa-matka Mallani (1894-1985). Księżniczka Pelă-Mallani miała czworo rodzeństwa, księcia Vismu (ur. 1947), księżniczkę Mali-Mallani (ur. 1949), księżniczkę Kibadę (1951-1990) i księżniczkę Yavalmas (ur. 1954). Była od początku wychowywana na następczynię tronu i nosiła tytuł księżniczki koronnej (latik wuhuu). Dni spędzała na zabawie z rodzeństwem oraz na podglądaniu zwierząt na królewskiej farmie pod stolicą. Ojciec zabierał ją na wycieczki do lasu i nad jeziora, a w 1947 roku uczestniczyła w pierwszym oficjalnym wystąpieniu na balkonie pałacu w dniu urodzin króla Vassagi II. W 1950 r. rodzina królewska przeniosła się do pałacu Nōlkata w centrum Vaabili, co, jak królowa wspomina, było jednym z jej pierwszych wspomnień. Królowa w 1999 r. napisała:

Bałam się okropnie nowego miejsca, te żyrandole, te ogromne sale. Ale nie mieszkaliśmy tam, tylko w skrzydle wschodnim, skromniejszym. Pamiętam, że jednym z moich pierwszych wyraźnych wspomnień był mahoniowy zegar nad biurkiem Ojca, który wystukiwał równą godzinę w rytm "Hymnu do trzech bóstw", słynnej wtedy piosenki w stylu "dźwięcznego wiatru". Ojciec uwielbiał po kryjomu słuchać tych melodii i nawet tańczył, gdy nikt nie patrzył. A ja go naśladowałam wraz z siostrą, Mali-Mallani[1].

Głównym towarzyszem zabaw księżniczki był jednak Vismu, któremu matkowała i woziła po ogrodach. W 1951 roku sześcioletnia Pelă uczestniczyła z ojcem w paradzie wojskowej z okazji 90. rocznicy zakończenia wojny sagelisjko-maurozyjskiej. Wedle opowieści Kisvu (1905-1990), ciotki królowej, mała księżniczka Pelă miała wówczas zdjąć order jednego z przeszło stuletnich weteranów i bawić się nim, puszczając jak dysk. Wywołało to złość ojca, ale rozbawienie tegoż sędziwego żołnierza, który przypiął jej order do surduta.

Photography retro 50s style of brown skinned indigenous asian couple pretty 25 years smiling cute s rbwup6d6preby3hl06wn 1

Oficjalny portret księżniczki Peli-Mallani z matką, królową Lunot, w 1947 roku

W 1950 roku księżniczka rozpoczęła edukację w przedszkolu królewskim na terenie pałacu. W ramach zajęć były ćwiczenia ruchowe, plastyka, nauka języka sagelijskiego, laudońskiego, ćwiczenie postawy, kaligrafia oraz religia tobojska. Król w 1961 r. wspominał, że jego córka wolała mówić po laudońsku, gdyż przywykła do tej mowy przez ulubioną nianię. Inną ważną postacią w życiu młodej księżniczki była Nura Kammas (1914-2005), jej druga guwernantka w latach 1949-1953, pochodząca z zachodu kraju, która nauczyła dziewczynkę mówić w zakresie podstawowym w języku mniejszości etnicznej mön. Pelă w czasie zajęć z sagelijskiego prowadziła notatki w mowie ludu mön, w których podobno wyrażała niepochlebne opinie o co surowszych nauczycielach albo nudzących ją lekcjach.

Późne dzieciństwo[]

Księżniczka Pela 1955

Księżniczka koronna w 1955 roku

Księżniczka od 1952 r.,tj. od siódmego roku życia, chodziła do Królewskiej Szkoły Zasadniczej na terenie pałacu Naskimoppi. Codziennie zawoził ją szofer, lecz była to pierwsza znacząca rozłąka z rodziną. Od tego roku już oficjalnie uczyła się, obok laudońskiego i narodowego sagelijskiego, także języka mön i maurozyjskiego jako drugiego języka obcego. Dodatkowo w ramach nauczania domowego odebrała wykształcenie pod kierunkiem profesora filologii osonijskiej, Tanli Lǎramah, a także profesora historii, Yovu Misōka, wnuka Uniego, wybitnego poety narodowego. Przekazali jej wiedzę o poezji, genealogii dynastycznej, historii kraju oraz języka i zwyczajach Sagelijczyków. Od 1954 r., gdy Pelă-Mallani miała 9 lat, uczestniczyła także w wycieczkach po całej Sagelii, odwiedzając gospodarstwa rolne, domy pieśni, świątynie i inne szkoły, by poznawać ważne osobistości oraz w praktyce uczyć się etnicznych tradycji. W 1952 r. po raz pierwszy zapozowała do oficjalnego portretu w szatach dworskich, a w 1953 roku w narodowym stroju kivras, złożonym z biało-zielonej sukni, pasa z małą szabelką, bluzki w barwie błękitno-żółtej z kwietnymi motywami, surduta w barwie indygo i ozdobnej jedwabnej szkarłatno-turkusowej chuście vinmoli z paciorkami. Od 1952 roku księżniczka jeździła na koniu, jej ulubionym była klacz Ivmasabi. Miała talent do szachów i już w wieku 8 lat, w 1953 roku, ograć miała marszałka dworu, a rok później samego ojca. W 1956 roku wzięła udział w Narodowych Mistrzostwach Szachowych i zajęła w nich szóste miejsce. Od 1955 roku praktykowała też żeglarstwo. Od 1951 roku była członkinią Zuchów Królewskich, a od 1954 roku w drużynie harcerskiej Pałacu Królewskiego i drużynie KSZ w Naskimoppi.

W 1955 roku 10-letnia księżniczka Pelă-Mallani wzięła udział po raz pierwszy oficjalnie w balu noworocznym 12 lutego, a w maju dokonywała z ojcem przeglądu wojsk w mundurze wojskowym. Uczestniczyła w przyjęciu ówczesnego króla Kilungii w Vaabili i tam spotkała na bankiecie księcia Nulę, najmłodszego syna monarchy. Miał wówczas opinię chorowitego dziecka i był zamknięty w sobie. Podobno w trakcie rozmów dyplomatycznych czternastolatek szukał gąsienic w królewskim ogrodzie. Tam miała spotkać go następczyni tronu Sagelii. Wspólnie grali w milkaspi, tradycyjną sagelijską i moroską grę przypominającą tenis, a także żeglowali na jeziorze Timalsum pod Vaaabilą.

Lata młodzieńcze (1957-1964)[]

Od 1956 roku, gdy Pelă-Mallani ukończyła 11. rok życia, zaczęła intensywny kurs obowiązków królewskich. Prócz nauki w szkole, musiała odbyć szereg egzaminów na dworze, w latach 1956-1958- z języków urzędowych, historii i genealogii domu królewskiego, historii Sagelii, historii powszechnej, geografii, matematyki, rachunków , filozofii i logiki. W szkole nie przepadała za matematyką, lubiła aktywności ruchowe, szczególnie bieganie, jazdę konną i żeglarstwo. Od 1955 roku wraz z ojcem trenowała żeglarstwo w Sagelii, od 1957 roku także w Maurozji- była to jej pierwsza w życiu podróż zagraniczna. W czasie obiadu z królem Maurozji zainteresował się Pelą maurozyjski książę Nasfal, który wypytywał ją o zainteresowania sportowe i muzyczne. Miał zaproponować jej wspólny mecz milaskpi, a gdy dziewczyna go pokonała, zaproponował spacer i jazdę konną. Ponoć obiecała mu spotkanie, lecz się nie stawiła. Nasfal, późniejszy mąż siostry królowej, Mali-Mallani, nigdy nie potwierdził tego faktu, a do końca życia utrzymywał przyjazną relację z królową Pelą IV.

W 1957 po raz pierwszy opuściła ojczyznę, udając się do Maurozji. Przemawiała po morosku w parlamencie kraju oraz głównej świątyni tobojskiej. Zachwyt w Maurozyjczykach wzbudził fakt, że młoda księżniczka rozmawiała bez skrępowania z każdym, nawet z przypadkowo spotkanymi strajkującymi pracownikami, wymieniając żarty i uwagi. W 1958 roku odwiedziła wioski mniejszości etnicznej mön, gdzie zachwyciła mieszkańców świetną znajomością ich zagrożonego rdzennego języka. W tym samym roku zaczął chorować jej ojciec, Vassagi II. Pewnego dnia w czasie porannej toalety upadł na podłogę, rozbijając sobie głowę o kafelki. Przez miesiąc przebywał w szpitalu, a króla reprezentowała żona, królowa Lunot. Wówczas przyszedł czas na pierwszy sprawdzian królewskich umiejętności Peli. Pomagała matce, spotykając się z przedstawicielami fundacji wspieranych przez królową, wraz z nią otworzyła parlament, niemal codziennie księżniczka czytała w szpitalu dla ojca projekty ustaw i raporty rządowe.

Król Vassagi II wrócił do obowiązków, lecz kolejny upadek wywołał niepokój lekarzy, którzy zdiagnozowali u władcy w 1959 roku guza mózgu. Początkowo ukrył to przed dziećmi, wtajemniczając jedynie matkę, żonę i zaufanych doradców. 12 maja 1959 roku przekazał oficjalnie córce koronę księżniczki koronnej (wuhuu) i Order Mupujskiego Lwa oraz Order Górskiego Lamparta. Od tego roku Pelă-Mallani zaangażowała się w prace Fundacji Księżniczki, której została honorowym prezesem. Odwiedzała szpitale, szkoły i muzea pod patronatem rodziny królewskiej.

W 1959 roku wuhuu rozpoczęła naukę w Pierwszym Liceum w Kinaali, 50 km od stolicy. Zamieszkała w akademiku, gdzie zaprzyjaźniła się z dziewczętami ze zwykłych domostw. Najlepiej szło jej z historii i języka laudońskiego, najgorzej z chemii. Poprawiła się z przedmiotów technicznych dzięki pomocy nowego przyjaciela, Ivama Katili, syna prezesa firmy elektrotechnicznej. Plotki głosiły, że zakochał się w księżniczce, być może jednak była to jedynie przyjacielska relacja.

W 1961 roku Pelă-Mallani odbyła szereg wizyt zagranicznych, odwiedzając Laudonię, Karenię, Niputię i Kilungię. Wówczas spotkała się po raz drugi z księciem Nulą, z którym wspólnie polowała na bażanty. W czasie deszczu mieli ukryć się w leśnej chatce, a gdy księżniczce zrobiło się zimno, Nulā opiekował się nią. Gdy Pelă wyjeżdzała, podarował jej album zespołu "Arhim", do którego muzyki tańczyli w czasie prywatki z okazji urodzin następcy tronu Kilungii. Po powrocie następczyni tronu otrzymała od Nuli list, w którym zapewniał o swych uczuciach. Miał w nim planować ucieczkę z nią w celu obejrzenia koncertu zespołu, lecz Pelă odpisała, że "nie jest królewskim skradać się i uciekać, lecz bawić się otwarcie". Księżniczka miała zdobyć serce Nuli bezpośredniością i poczuciem humoru.

W 1962 roku Pelă- Mallani odwiedziła z ojcem Lubię, gdzie przyjął ją król tego kraju. Książę Yünlasi próbował zwrócić na siebie uwagę księżniczki, jednak zrobił złe wrażenie, gdy w czasie jazdy konnej zachowywał się zbyt poufale wobec następczyni tronu Sagelii. W tym roku zdrowie króla Sagelii gwałtownie się pogorszyło, od jesieni do zimy 1963 roku przebywał na leczeniu w kraju, a od maja do września 1964 w Laudonii i Kilungii. Wówczas reprezentowała go Pelă, która w 1962 ukończyła 17 lat i wg prawa Sagelii była pełnoletnią. W marcu 1963 po raz pierwszy przyjęła ambasadorów, z Maurozji i Higanii. Rozpoczęła prace w fundacjach związanych z dworem.

W 1962 r. Pelă ukończyła I Liceum w Kinaali i zdała egzamin z języków narodowych, matematyki, geografii, historii i języka maano na poziomie podstawowym. W 1963 r. podeszła do obowiązkowego egzaminu dworskiego, raz jeszcze zdając historię kraju, etykietę, znajomość prawa i religii. Latem 1962 r. podjęła pracę w Zakładzie Zbrojeniowym w Smeplesaak, gdzie produkowała mundury i broń. Jesienią 1962 r. księżniczka rozpoczęła szkolenie wojskowe w Akademii Piechoty w Vaabili, a także studia z historii sztuki oraz z prawa na Uniwersytecie Królewskim. Od stycznia do maja 1963 podjęła szkolenie w Bazie Lotnictwa Taktycznego w Suklăriv, gdzie zapoznała się z pilotowaniem myśliwców. Od czerwca do listopada 1963 była słuchaczką Akademii Wojskowej w Iratbaap. Powróciła do studiowania w grudniu 1964 roku.

W czerwcu tegoż roku odwiedziła ojca w Kilungii, lecz ten wiedział już, że wkrótce tron przypadnie córce. Oddał jej patronat nad większością stowarzyszeń i fundacji. Wtedy też Pelă spotkała się ponownie z księciem Nulą. Najpewniej wtedy,jak wspomniał książę, wyznali sobie miłość, a po powrocie Peli do kraju, w grudniu 1964 przyjechał za nią Nulā i poprosił króla Vasaagiego II o rękę córki. Po kilku tygodniach wahania, 2 stycznia 1965 r. monarcha wyraził zgodę.

Objęcie tronu i pierwsze lata panowania ( 1965-1975)[]

10 stycznia 1965 r. Dom Królewski ogłosił zaręczyny młodej pary. Vassagi II miał poinstruować Nulę, że jeśli wywoła jakikolwiek skandal, zmieni zdanie co do zaręczyn. Książę zyskał jednak akceptację przyszłego teścia w lutym,gdy ten nie szczędził środków i wpływów, by ulżyć w cierpieniu chorującemu królowi. Stan władcy w kwietniu polepszył się na tyle, by przyjąć premiera i nawet odbyć przejażdżkę po placu pałacowym. Skłoniło to Pelę i Nulę do krótkiej podróży po Sagelii, co było pomysłem narzeczonej. Prezentacja księcia dla narodu przebiegła pomyślnie, choć jego bezpośredniość i liberalne kilungijskie poglądy zraziły część konserwatywnych obserwatorów. Książę zobowiązał się do przyjęcia toboizmu w wersji osonijskiej, który przyjął w maju, lecz w czasie modłów popełniał liczne gafy, co wywołało uśmiech jego narzeczonej, lecz niechęć urzędników dworskich. W lipcu Nulā miał zbesztać ministra obrony za defraudację funduszy,co spowodowało spięcie z Pelą, która upomniała ukochanego, by przestrzegał neutralności obowiązującej członka rodziny królewskiej Źle mu szła też nauka sagelijskiego i do 1968 roku miał prywatnie mówić do żony tylko po laudonijsku. Pelă starała się to zmienić, rozwieszając wszędzie kartki z nazwami przedmiotów w sagelijskim. W czerwcu 1965 r. księżniczka uczestniczyła w bankiecie na cześć króla Kilungii, który odwiedził Sagelię. Było to ostatnie spotkanie z jego osobistym przyjacielem, Vassagim II.

W październiku stan króla pogorszył się na tyle, że wszystkie obowiązki przejęła Pelă. Vassagi wyznał swemu rewinowi 15 listopada, że " zbliża się zachód". 20 listopada 1965 r. Król Sagelii Vassagi II zmarł, a automatycznie jego następczynią została Pelă-Mallani.

Wiadomość ta zastała nową królowa w trakcie spaceru z psem, Votu. Podobno to zwierzę było pierwsze przy łożu pana. Służba złożyła hołd nowej monarchini, a także jej narzeczony, matka i babka. Następnego dnia królowa wygłosiła przemówienie na cześć ojca i ogłosiła, że jako królowa przyjmuje imię tronowe Pelă IV.

Pogrzeb monarchy odbył się 15 grudnia 1965, a królowa czuwała w świątyni jeszcze do późnej nocy. Traktowała ojca jako wzór do naśladowania i przysięga, że będzie kontynuować jego dzieło. W dłoń miała mu włożyć " Psałterz baulijski", jedno z najwcześniejszych dzieł w literackim języku sagelijskim.

W Sagelii od listopada trwały przygotowania do koronacji monarchini, która zaplanowana została na marzec, lecz wskutek nagłej potrzeby remontu dachu w Chramie Latvami, przełożono ją na czerwiec. Pelă IV w styczniu 1966 przyjęła zwyczajowy hołd od gubernatorów prowincji oraz kapłanów, a w marcu objęła godność kapłanki Proroka Vusali w Nugbom. Planowana rok wcześniej rewizyta króla Lubii Mürphigha III nie doszła do skutku wskutek obalenia tamtejszej monarchii, a były król na dwa miesiące zatrzymał się w pałacu w Vaabili, co skrytykowała część sagelijskiej opinii publicznej.


Przypisy[]

  1. "Rozmowa o życiu, fotografii, paralotniach i o rządzeniu. Portret królowej w 60. rocznicę jej panowania." (2024)