Słownik (alfabetycznie): Słownictwo (1151 słów):
========================================================
Aa a - i Ačmåcik – Aczmoat Ačmåcika - Aczmoatka ačmåcimas – wysokość ačmåcis – naród Aczmoacki ačmåcījasimas - wyższość ačmåt – wysoki aznåcjevi - mlaskać aznåcis - mlaskanie ažlos – odpychający ažlosimas – odpychanie (od „ažlos”!)
========================================================
Āā ālujos – czosnek āprås – brzeg rzeki, jeziora, strumyka, bądź innego małego akwenu wodnego; nabrzeżny
========================================================
Åå åhus – dobry (fizycznie) åjgās – od razu; natychmiast; w tej chwili åjgmyn – średniego wzrostu; średni wzrost åjlos – rura; tubka; rurka åjsija – opróżnianie åjsijevi – opróżniać åjssketis - dół åjsom – pozłacany åjsomevi – pozłacać åjštrås - wschodni åjzjsla - doniczka åjzos – osoba åjžėj – rozszerzanie åjžėjevi – rozszerzać åtros – zły (fizycznie) åžar – strach; obawa åžarevi si – bać się; obawiać się
========================================================
Bb ba – tak; partykuła wzmacniająca baninz – płacenie, handel baninzevi – płacić, handlować bat – ścieżka bådjos – pomarańcz; pomarańczowy bės – bez bit - byt bitevi – być bog – bóg bošcevi – naciskać bošcimas – naciskanie buj – chłopak bůn – kość bůta – omijanie bůtevi - omijać byndusevi – upuścić byndusimas - upuszcznie byt – pęd bytevi – pędzić
========================================================
Cc cek – dziecko ceka – dziewczynka cešimas – dzieciństwo cinevi – kroić cinimas – krojenie cit – potomstwo cįž – leniwy; ociężały cįžimas – leniwość, ociężałość cup – zmarszczka na wodzie cus – wołanie na gęsi
========================================================
Čč čapevi – rozłupywać; niszczyć čapimas – rozłupywanie; niszczenie čėr – kłamstwo čėrevi – kłamać čiba – język (w ustach) čišer – wieczór čiv – zły duch čīpis – step; stepowy čremkus – czeremcha; pachnidło; perfuma; pachnący čržacevi – trzymać, dzierżyć (črz) črzimas – trzymanie, dzierżenie čyšč - myśl čyščevi - myśleć
========================================================
Dd dar – dąb; dębowy davtaik – dźwignia davtaimis – podnoszenie davtevi – podnosić; podnieść dečomūs – mienie; posiadanie dečomūsevi – mieć dlėš – beczka dlėševi – wytwarzać beczki dlėšėjas – beczkorób; wytwórca beczek dlėšimas – wytwarzanie beczek; zawód wytwórców beczek dōcevi – dawać dōcėjas – dawca dōcisimas – dawanie dǫjevi – włożyć; założyć dǫjimas – wkładanie; zakładanie (na kogoś, na coś) dreban – praca; pracowity drebanevi – pracować drebanėjas – rzemieślnik drev – smoła; pomazany smołą drevevi – smolić duba - szczyt dūr – czas; czasowy dūr – mijać (o czasie)
========================================================
Ee egal – pijawka evla – jodła evsa – osa
========================================================
Ēē
========================================================
Ęę ęl - jeleń
========================================================
Ėė ėcimas – jedzenie ėcisšija – jadalnia ėrta – gospodarstwo; ziemia do kogoś należąca ėtevi – jeść
========================================================
Gg gabōjevi – dbać gabōjimas – dbanie gas – kwas gavevi – rosnąć, puchnąć gavimas – rośnięcie, puchnięcie gåva – głowa gåvėjas – szef gavil – kawka gaz – wąż gel – mróz; zimno; mroźny; zimny ges - zimorodek gēl – kil łodzi gnat – kość goleniowa gnava – łotr; niegrzeczny gnešt - parobek gnydanimas – tarcie, przecieranie, pocieranie gnydanevi – trzeć, przecierać, pocierać gnyk – gnyk, chrząstka gnykowa gojievi – żyć golevi – podgrzewać golimas – podgrzewanie gojis – życie gor – wielki gorimas – wielkość Gor Čiv – szatan, najpotężniejszy z złych duchów Gora Vrāna - w aczmoackiej mitologii: czarny ptak zwiastujący klęskę grępanevi – chwytać rępanimas – chwytanie griva – włos grivis – włosy na jednej głowie grna – piec garncarski grnevi – piec garnki grnīzla – piec grnīzlevi – palić w piecu gruva – gardło gruvevi si – drzeć się gruvimas si – darcie się gučimas – dostawanie gudevi – dostać gul – głuchy gulimas – głuchota gunis – król gunisko - królowe gvęt – kwiat gvętevi – kwitnąć gvosč – puszcza; głusza; wielki las
========================================================
Hh habuk - jastrząb havana – port hājacevi – zobaczyć hājacimas – zobaczenie helm – hełm hrot – żaba hrūž – stos; sterta hůr – czcigodny; świętobliwy; święto; święty hym – dom; domowy hyv – błąd hyvevi – błądzić, zgubić
========================================================
Ii ibutkůl! - bądź zdrów; powitanie ogólne (stosowane wobec mężczyzn) ibutkůl – bądź zdrowa; powitanie ogólne (stosowane wobec kobiet) ibutkůlis – bądź zdrów/ bądź zdrowa; powitanie ogólne (stosowane wobec dzieci) ivsis – kosa ivsisevi - kosić ivslůmis – czysty; czystość; klarowny; klarowność ivslůmisevi - czyścić ivsrås – nasz ivzvozros – niezwykły; niezwykłość ihcis – kara; karny ihcisevi – karać ihcimas - karanie inopovesęcis - obecny inopovesęcisimas - obecność inůgros – normalny; normalność ipja – poważny irijomevi – wyruszać; wymarszować irijomůs - wymarsz isk – prawda; prawdomówny iskevi – mówić prawdę (prawdować :) , a pozatem, ciekawe czemu nie ma takiego wyrazu) isnåtis – żniwa; zbiory isnåtisevi – zbierać zbiory z pola; otrzymywać nagrodę, wypłatę isšimas – mówienie prawdy (prawdowanie :) )
========================================================
Īī īsrån – żelazo; żelazny
========================================================
Įį įbojos – szczerość; szczery įjėšom - niesprawiedliwie įjėštos – niesprawiedliwy; niesprawiedliwość įju - bez įmrotijos – nieśmiertelny; nieśmiertelność įprovvos – podły; szelmowski; podłość įprovvosėjas – zła, podła osoba įšėjevi - potrzebować įšėjimas - potrzeba įšoen – pochwa (dla ostrych przedmiotów, np. mieczy) įvros – sztorm; sztormowy įza – wtedy; wówczas įzis – powódź; powodziowy įzītos – niemożliwy; niemożliwość įznōtos – boski; związany z bogiem įzr å s – delikatnie; delikatność
========================================================
Jj jigl – hak jiglevi – nabijać jiglimas – nabijanie jīcevi – wydalać; wyrzucać jīcis - śmieć jīcis – wydalanie; wyrzucanie jū - już
========================================================
Kk karup – karp kat – kojec, zagroda kaz – dym kazevi – dymić kazimas – dymienie; zadymienie kācimas – karanie kākevi – krzyczeć kān – kuna kāšimas – krzyk kāt – kara kātevi – karać kålba – język; mowa kålbevi – mówić kålbimas – mówienie kåls – suchy kålsimas –suchość kås – kosz kētaris – gołąb kęgevi – kuśtykać kęžimas – kuśtykanie kęs- kamień, kamienisty kęž – chód, krok kęževi – iść, kroczyć kīcevi – strzydz (strzyc) kīcėjas - golibroda kīcis – strzyżenie kīcisšija – zakład golibrody klās - kraj przygraniczny, marchia klåčīva – młotek klåevi – kłaść klåimas – kładzenie klop - pół klin – przysięganie klinevi – przysięgać klǫn – znużony klǫnevi – męczyć kolc – ząb (kolt) klǫcėcij – klatka klǫt – pokój kolr – konar, gałąź („r” wygłosowe nie wymawiane) kop – góry; górski kǫpac – myć (kǫp) kǫpac si – kąpać się; myć się (kǫp) kos – sztylet košės – chwila kovl – koń; ogier kovla – kobyła kōc – rodzenie kōcevi – rodzić kǫn – potwór kǫt – dzida krās - karaś kråp – gotowanie kråpevi – gotować kråpisšija – kuchnia kråst – ognisko kråva – krowa; krab klęn – klęczenie; klękanie klęnevi – klęczeć krez – trzoda krimis – robak krīsl – krzesło kropriv - pokrzywa krōt – niezgoda, walka krōtevi – walczyć krud – miasto krupac – łatać; naprawiać odzież (krup) krut - koryto kulk – noga kun – po kup – wzgórze kųpa – sęp kur – prostytutka; osoba lekkich obyczajów; kurwa kūžis - młot kųs - warkocz kůl – zdrowy; cały kůlevi – zdrowieć kůlimas – zdrowie
========================================================
Ll lakymevi - chłeptać lakymimas - chłeptanie laš – lód; zalodzony laševi (si) – zalodzić; pokryć (się) lodem laškyrd – wąs lazas – przecinka; ścieżka zwierzęca w lesie låpa – łapa låva – łoże letr – skóra lęk – ikra lękc – kraj; krajowy lęz – ląd; lądowy lęs - lipa līn – cichy līnimas – cichość līs - las līta – lato; pora zbiorów līv – zły (moralnie) līvz – prosty lud līževi – zdradzać, wystąpić przeciwko līžimas – zdrada; wystąpienie przeciwko lįgas - łęg, łąka nadrzeczna lįgasik – potwór rzeczny lopcėjas – przewoźnik promowy lopta – wiosło lǫs – bruzda lsat - łódź lūn – księżyc; miesiąc lytuk – łydka lyvirk – skowronek lyz – glina lyzevi – lepić z gliny
========================================================
Mm mālcimas – młodość mālt – młody måblevi – móc (aż mię korci; by napisać módz); umieć; potrafić måblimas – umiejętność måca – mama; matka måčis – miedź; miedziany mål – góra; górski målcimas – młócenie målt – cep måltevi – młócić månž – bogaty månžimas – bogactwo måtor – stary; dojrzały måtorevi – dojrzewać måtorimas – dojrzewanie måtyk – laska pasterska; kij do podpierania; laska måzevi – pragnąć; chcieć måzimas – pragnienie; chęć; chuć; chętka måžd - maszt måžil – cmentarz måžilik – cmentarnik (potwór) mėlka – mleko mėlkevi – doić mėlkimas – dojenie mėšca – miejsce; miejscowy mėžis – jęczmień mid – ostryga mįr – spokój; pokój mōr – morze; morski mokevi – płodzić dziecko mos – dużo; wiele mosevi – rozmnażać; powielać movz – pleśń movzevi – pleśnieć movzimas - pleśnienie mråh – jeździec mrak - dół do międlenia lnu i konopi mun – brzeg rzeki muvis – mewa
========================================================
Nn nåcis – pokrzywa nåcievi – leczyć nåcimas – leczenie nāvis - tułów nåsevekt – plecak; torba nåsevi – nieść nåsevi si – denerwować się nåsėjas – tragarz nåsimas – niesienie nåva - kopyto nacis – sieć nat – liść nacis – zbiór liści na danym drzewie; liście z danego drzewa nevac - dziewięć ni – nie nikča – nic nikta – nikt nišč – obcy niznǫc – przebijać, przekłuwać niznǫcimas – przebijanie, przekłuwanie nįzda – gniazdo novtevi – musieć; zmuszać novt – przymus; mus
========================================================
Oo obel – jabłko obelvažm – jabłoń oci – znów; znowu ocjė - a očėjevi – przygotować očėjimas – przygotowanie od – na (pion) odos – cud odosėjas – cudotwórca; cudak ogven – okoń oga – pchnięcie ogevi – pchnąć; popychać ogos – wina ogos - baran ogosevi – winić ogosėjas - sędzia ogosis – sąd ogra – zbezczeszczony; profanacja; przekleństwo (rzucanie złego czaru) ogrevi – zbezcześcić; profanować; przeklinać (życzyć komuś złego; rzucać zły czar) ogrėjas – osoba profanująca, bezczeszcząca coś; osoba przeklęta ogros – ogród ogrozjolås – ogrodnik; ogrodniczy ogsla – skrzydło ohis - oś ojes – metal; metalowy ojeri – wcześnie; na początku; początkowo ojeri-ojeri – na samym początku ojesnos - mosiężny ojnle - jaskółka ojos - mosiądz okezvos – stos; mnóstwo okos – potrzeba okosevi – potrzebować okosėjas – potrzebujący okris – wbicie okrisevi – wbić okromevi – wspierać; pomagać okromimas – wspieranie; pomaganie okštęnos – miotła okštęnosevi – zamiatać okštęnosimas - zamiatanie ol – piwo Ola! - Witaj! Witajcie! ola - żywność olājomevi – iść na spacer olājomůs – przechadzka; spacer olcin – złoto; złoty olevin – cedr olevi – żywić olėjas - żywiciel olimas - żywienie olis – lub; olcha olįh – wiedźma płci męskiej (wiedźmin) oljos – inny, różny oljotes – w inne miejsce; do innego miejsca; gdzie indziej (sytuacyja dynamiczna) olpevi – uderzyć olpėjas – zbój olpimas – uderzenie olpos – niski olposimas - niskość olšėj – ochrona (czynność ochraniania) olšėjevi - ochraniać olšėjėjas – ochroniarz; strażnik oltas - rzeka oltrås – ktoś inny oltos – wyżyna olumynevi – pić piwo olumynimas – picie piwa olumynėjas - pijak Olv – Elf (początkowo wyraz ten oznaczał postać z legend, ale potem legenda ożyła ;) ) Olvisk - Elfi olvos – biały; biel olzīs – wielki statek olzōn – przez; wzdłuż olžojja – przeziębienie olžojjevi – mieć przeziębienie omåsla – kos omåjja – miłość omåjjevi – kochać; miłować omåjjėjas – ten, co kocha; kochanek ometa – ciotka od strony ojca omękas – przyjaciel omęka – przyjaciółka omįh – druh; towarzysz w wędrówce omma - mama omvur – węgorz ona - dzieło onevi – tworzyć onimas - tworzenie oniz – kaczka onusa - babcia onycisšija – kacze gniazdo onymos – oddech onymosevi – oddychać onymosimas - oddychanie opa - jest/eś/em/eśmy/eście/ są z (podmiot + opa + rzeczownik w ablativusie) opnis – strumień oporås – oznaka; wskazówka oporåsevi – oznaczyć; znaczyć; wskazywać opoteri – pomiędzy (łączy się z narzędnikiem) opovesęcis – nieobecny opovesęcisimas – nieobecność opovůh – kolonia opovůhevi - kolonizować opozjůcis – zemsta opozjůcisevi – zemścić się oppås – tata; ojciec opros – wieprz or – zatem; więc; tedy; a więc oraja si – dostosowanie się; regulowanie orajevi si – dostosować (się); regulować orajja – spulchnianie gleby orajjevi – spulchniać glebę oråtromevi – orać oråtromimas – orka; oranie orb – robota orbevi – robić orbėjas - robotnik orbimas – robota, robienie, wytwarzanie oril – orzeł orgra – łono kobiece (także jako przekleństwo) ors – poza orucn – ruda; złoże orusa – orzech laskowy (owoc) orusavažm – orzech laskowy (drzewo) orůsa – orzech (owoc) orůsavažm – orzech (drzewo) orva – niewola orvas – niewolnik osånis – jesień osėj – oświetlić osīs - źdźbło osmån – skała; skalny oš – ja oša – ołtarz oščer – jaszczórka, jaszczór (jaszczurka; jaszczur) ošija - drzazga otal – szlachectwo otlos – szlachetny otlosėjas - szlachcic otlosis – szlachta otnos – rok; roczny ottås - ojciec ov – tamten; ziarno ova – spędzenie nocy ovci – bądź; lub; albo ovcim – inaczej; poza tym; pozatem ovdevi – obuć ovela – wietrzyk oven - fontanna oves – węgiel ovesisšija – kopalnia węgla ovevi – spędzić noc ovėj – łapanie ovėjevi – łapać ovės – tylni; tył ovigsna – owies ovis – ptak oviszija si - samopoczucie oviszijevi si – czuć się ovīs – sen ovīsevi – śnić, spać ovl – tłok (wszystkie polskie znaczenia) ovlevi – tłoczyć ovlimas – tłoczenie ovnos – nagły ovnosimas – nagłość ovos - dziadek ovoš – łokieć ovǫtlos - wujek ovro - bardzo ovud – but (ovd) ovzd – wschód oza – udo ozja – woda ozjas – mokry ozjimas - mokrość ozna – kłucie; ukłucie oznevi - kłuć oznōn – głaz; głazowy oznos - owca oznyn – stopień (wojskowy); ważność stanowiska w pracy ožeris – jezioro oževi – popędzać zwierzęta; pędzić zwierzęta; poganiać zwierzęta ožėjas – osoba, która popędza, pędzi, pogania zwierzęta ožja – zwierze orne ožlovz – mżawka ožlovzevi - mżyć ožna - koza ožråm - staw
========================================================
Ōō ōgrīnom – nagroda ōgrīnomevi – nagradzać ōgrīnomimas – nagradzanie ōvja – ofiara ōvjevi – ofiarować
========================================================
Ǫǫ ǫcās – strój; ubiór ǫcāsevi – ubierać ǫcicos – popularny; klasyczny ǫcicosimas – popularność; znaność ǫcijos – zabytek ǫcijosėcij - antyk ǫcis – przed ǫdris – jędrny ǫdrimas – jędrność ǫglos – wymowa ǫglosevi - wymawiać ǫgolesevi – czarnieć ǫgolesimas - czernienie ǫhus – potwór ǫja – cofanie ǫjevi - wycofać ǫkos – hak ǫkosevi – zahaczać ǫkosimas – zahaczenie ǫnas – babciny; koło; kołowy ǫpir – wampir, wąpierz ǫrę – rano (przysłówek) ǫręs – rano (rzeczownik) ǫrosevi – psuć ǫrosimas – psucie ǫsa – klamka; uchwyt ǫšicom – czas przed świtem ǫšis – przed świtem ǫta – w kierunku; na (poziom) ǫtās – kierunek; kierunkowy (bynajmniej nie telefon ;{) ) ǫtrom – jaskinia; jaskiniowy ǫtromėjas - goblin ǫvės – obaj; obydwaj ǫvinom – tor; obwód ǫvis – wokół ǫvizjolos – służący; sługa ǫvizjolosimas – służba; służenie ǫvizjolosevi – służyć ǫvov – obaj; obydwaj ǫzesa – pokojówka ǫža – nieoddać ǫzos – ślepy ǫzosimas - ślepota
========================================================
Pp paprůsevi – brudzić paprůsimas - brudzenie pascevi – paść, wypasać (pas) pasimas – popas, wypas paž – ramię pålga - sokół påls – kciuk påstōr – pasterz påž – szczelina; szpara pęla – piła pęlevo - piłować pęlimas – piłowanie pėlž – chwast; ktoś, coś niepotrzebnego pisacevi – malować (pišt) pisk – pióro pišcėjas – malarz pišcik – pędzel pišcimas – malowanie plaska – szklanka plęsk – ciało plęštevi – tańczyć plęšt – taniec plėk – koszyk plėkevi – pleść, składać plīcevi – napełniać; nalewać plīcisimas – napełnienie; nalewanie ploj – uciekanie, bieg plojevi – uciekać, biedz (w radopolskim: biec) plut – owoc; owocowy polės – łąka, pole („literackie”) polis – łąka, pole (w dialekcie Północnem) popracis – paproć pōl – staw pōlacevi – świecić (pōl) pōlacimas – świecenie pōtus – kubek pōtusevi – pić (wino bądź inny szlachetny trunek) pǫg – wrzód, krosta pǫgevi – nabrzmiewać pranka – otwarty prankevi – otwierać pråv – dobry (moralnie) pråvevi – mówić prawdę preg – strach; straszny pregevi – straszyć prikac – kozioł, przekleństwo prišcimas – pstrykanie palcami prišta – paznokieć (powinno być „paznogieć”; ale co tam :) ) prištevi – pstrykać palcami prīk – przyjaciel prok – świnia; świński prusis – pierś prusievi – karmić piersią pucimas – picie pužl – lot pužlevi – lecieć pūlg – lud; naród prūsn – ryj pup – bób pusįs – sosna; sosnowy putevi – pić; napić się putras – mówić głośno putrasimas – mówienie głośno pūt – piana; wścieklizna (choroba); wściekły (choroba) pys – sadza; pokryty sadzą pysas – sadza; pokryty sadzą (w dialekcie Północnem)
========================================================
Rr račn – bo, ponieważ rak – grób rakevi – chować zmarłych raša – reja rašimas – chowanie zmarłych; pogrzeb rånka – ręka ręš – sarna rev – lis rez – brzeg ręza – reda, kotwicowisko ric – dupa; pupa; rzyć; tyłek ricisevi si – pożegnać (się) Ricis! - Żegnaj! Do widzenia! Dobranoc! ricisimas si – pożegnanie ričos – kudłaty ričosimasis - kudły rihkomůs – pałętanie (się) rihkomůsevi – pałętać (się) rinitus – ruch; poruszenie; wstrząsający rinitusevi – ruszać; poruszać; wstrząsać rinitusevi si – ruszać się; poruszać się; denerwować się rinumis – wychodznie; wyjście (sytuacja); wyjściowy (związany z wyjściem jako sytuacja) rinumisšija – wyjście (przez które można przejść) rinumjevi – wyjść riša - zazdrość riševi si - zazdrościć rišėjevi – zawierać rišėjevi si – zabrać ze sobą rišėjimas – zawieranie rišėjimas si – zabieranie ze sobą rizvos – stromy; gwałtowny; stromość riža – powiększanie; zwiększanie riževi – powiększać; zwiększanie rižėjevi – podburzyć; wzniecać (o powstaniu) rižėjėjas - powstaniec rižėjimas – powstanie; wzburzenie rocis – sztuka; artystyczny ročis - punkt rodeja – czub (nie jako osoba chora psychicznie) rogos – piękny rogosimas – piękno roguja – powód; bydło rogujevi – mieć powód rogujėjas – osoba popędzająca bydło rogyntomėjas – osoba handlująca niewolnikami rogyntomimas – handel niewolnikami rogyntomisšija – targ niewolników roh – róg rohemi – dąć w róg; wzywać pomoc rojos – pan; pański rom – kałuża romos – ramię rošimas – dęcie w róg; wzywanie pomocy rotus – wspólny; łączenie; połączenie rotusevi – łączyć; połączyć rova – smarowanie masłem rovevi – smarować masłem rovom – obszar działania; pole działania; obszar ogarnięty wojną; pole popisu rozjos – łuk; dziób rozjosevi – strzelać z łuku rus – potok rusas – piwnica; piwniczy rūsc – prażyć, piec rūscimas – prażenie, pieczenie rušt – rdza ruvievi – uprawiać ruvis – żyto rūva – ryba rųb – krawędź, rąbek růmås – pstry rydla – twarz
========================================================
Ss sån – urząd; godność; dostojeństwo sånevi – sprawować jakiś urząd, godność semel – ziemia semelėjas – rolnik sętuv – głębia; głębina shab – schab sir – sierota sištåcevi - korzyśtać sištåcis – korzystanie; korzyść siva – żyła sīk – czółno sīkevi – dłubać sīšimas – dłubanie sįkevi – ciąć sįkimas – cięcie skaplis – topór; związany z toporem skåbevi – skrobać, drapać skåbimas – skrobanie, drapanie skōk – skok skōkevi – skakać snǫb – ślub; ślubny snǫbicevi – żenić się, wychodzić za mąż (snǫb) skǫt – tarcza skrab – ostry, surowy skrabimas – ostrość, surowość skras – pochyły; poprzeczny; poprzeczka skret – pierścień skrůs – szybki skrůsimas – szybkość skūr – cios; uderzenie skūrevi – rąbać drewno slåbevi – padać, spadać, osuwać się slåbimas – padanie, spadanie, osuwanie się slōs – nazwa slōsevi – nazywać sōd – wojna sōdevi – wojować sōma – napój srac – jasnoczerwony srava – słowo; słowny; związany z słowem srev – srebro; srebrny srisils - szerszeń šīvom – nóż sudar – zdrowy suniz – pies sunizevi – szczekać sunizimas – szczekanie supo – w górę (przyimek); na górze sūr – słony; sól sųz – cieśnina sůt - czar svōna – pokuta svōnevi – cierpieć svrez – miecz svycimas – ważność svyt – ważny sylži(s) – brosza, klamra, sprzączka sylžievi – łączyć, sprzęgać sytuat – sytuacja; sytuacyjny; związany z daną sytuacją syv – czarny; czerń
========================================================
Šš šansa – oddział wojska aczmoackiego (1000 ludzi) šcīc - kaptur ščur – salamandra šėn – nowy šėnevi – zacząć; rozpocząć šėnimas – początek šėršas – łaciaty, czarno-biały šilb – kiełb šįs – kopać (w ziemi) šįsimas – kopanie (w ziemi) šjūrus – północ; północny šlīsa – boleć šlīsevi – ból šlōva – chwała; sława šlōvevi – sławić šlǫpevi – ślepnąć šlǫpimas – ślepota šold – chłód; zimna woda šprův – kruk šrom – wstyd; srom; sromotny; wstydliwy štab – kij štåcevi – stać štåcis – stanie štåciva – krosno štår – gruby; tęgi štårimas – grubość, tęgość štel - statek štēr – ster štrīla – strzała štrīlevi – strzelać štrīlimas – strzelanie štrǫda – plaża šturk – bocian šubac – rzucać (šub) šujis - lewy šůgar - czapla štuva – słup šučimas – chudość, bieda, niedola šud – chudy, biedny šūka – grzebień šūkevi – czesać švrok – sroka
========================================================
Tt tajac – mały tajacevi si – zmniejszać się (taj) tajimas – małość, zmniejszanie się Tajlīvz – krasnolud; skrzat tat – tata tålka – niedźwiedź teckl - siekiera telja – cielę; cielec tolgjan – rzeźba tolgjanevi – rzeźbić tragōn – granica trękevi – popchnąć tręšimas – popchnięcie trīd – problem trīdevi – kłopotać, zakłopotać trozd – szpak trǫcimas – powolność trǫt – powolny trųcimas – smutek, smucenie się trųt – smutny trųtevi – smucić się trvacevi – istnieć trvacevi si – znajdować się trvacimas – istnienie, znajdowanie się tulk – tłumaczenie, sens tulkevi – tłumaczyć tušlīt – pozostałość, reszta, resztka tušlīt – pozostać, zostać tūtk – tysiąc tųcisk – ludzki tųta – człowiek
========================================================
Uu uperis – ponad; nad upmås – sprawiający przykrość; przykry upmåsevi – sprawiać przykrość; uprzykrzać się upmåsimas – sprawianie przykrości uprås – wyniosłość; pierwszorzędność; pierwszorzędny; wyniosły upråsevi – stać się kimś ważnym
========================================================
Ūū ūdra – wydra ūkas – mgła; mglisty; mętny
========================================================
Ųų
========================================================
Ůů ůcis – część ůcisevi – ćwiartować ůcisimas - ćwiartowanie ůdomevi – szanować ůdomůs - szacunek ůga – solidność; solidny ůgros – nienormalny; nienormalność ůka – znany; rozpoznawalny ůkevi – znać; rozpoznać ůmnumis – naśladownictwo; naśladowanie; kopiowanie ůmnumjevi – naśladować; kopiować ůmomevi – rozmnażać; mnożyć ůmomėjas – osoba zajmująca się rozmnażaniem danego zwierzęcia ůna – należenie (do kogoś; w aczmackim łączy się z celownikiem) ůnevi – należeć (do kogoś; w aczmackim łączy się z celownikiem) ůnumevi – zamieszkać (vun + Biernik) ůnumůs – mieszkanie (jako czynność; vun + Biernik) ůrå – łąka pod wypas ůsa – czczenie; cześć ůsevi – czcić ůskros – świeży; świeżość ůsoska – prośba ůsoskevi – prosić ůsosšimas - proszenie ůsskås – wolaůvesos ůsskevi si - woleć ůšimas – rozpoznawalność ůt – odpływ ůtum – zięć ůtr – chory (przymiotnik); choroba ůtrevi - chorować ůtrėjas – chory (osoba chora) ůvesis – zawsze ůvesos – okres; okresowy ůvesosimas – okresowość ůvos – wieczny ůvotåc – wieczność ůzevi – rozpalać ognisko uzimas – rozpalanie ogniska ůzis – budynek ůzjos – nawet; wręcz; równie dobrze ůžjėsajja – grzech; zły czyn ůžjėsajjevi – zgrzeszyć; zrobić coś złego ůžjėsajjimas – zgrzeszenie; zrobienie coś złego
========================================================
Vv vaks – wosk valz – władca; przywódca valzevi – władać valzimas – władanie vasevi – zerkać vasėjas - podglądacz vasimas – zerkanie vat – tajemnica; sekret; tajemniczy; sekretny vatevi – utrzymywać w tajemnicy, w sekrecie vavėcevi – wołać vavėcėjas - szambelan vavėcimas – wołanie; nawoływanie vazduh – pacha; pachwina važm - drzewo vālja – źródło vāžg – szalony vāžgevi – wariować; świrować; być szalonym våka – kończenie; zamykanie våkevi – kończyć; zamykać vån – chleb vånevi – piec chleb våsajevi – patrzeć våsajimas – patrzenie, zerkanie vdåg – batog vekt – plecy; tył vepar – dzik ver – warga vera – niedźwiedź vezma – biodro vežd – zachód; zachodni vēžis – łuk vēžievi – strzelać z łuku vęba – kobieta vęna – wina vęnevi – winić vėb – pole (uprawne) vėsuk – piasek viv – wierzba vizės – wiąz vībn – broń vīcevi – dmuchać, wiać vīcisimas – podmuch, dmuchanie vīcėjas – wiatr; radca vīdla – widły vīmevi – kupić vīmėjas - kupiec vīmimas – kopowanie vīr – wiara; religia vīrevi – wierzyć vīt – rada; więc; zebranie vītevi si – radzić się vīž – fala vlēd – chata; szałas; kryjówka vlōt – krew; krwisty vod – głód; głodny vol – wół volg – błogi, przyjemny, miły volgimas – błogość, przyjemność vovic – bawić vovicimas – zabawa vovna – fasola vǫser – gęś vras – brąz; brązowy vrašmås – słoma; słomiany vraž – bieda; ubóstwo; trud; trudny vražėjas - biedak vrāna – wrona; gawron vråg – słodki; słodycz vrecen – obrót vrecenevi – obracać vreg – wrak vregevi – wiązać; zespalać vremevii(s - znaleźć vremis - znalezienie vrežėjas – kowal vreževi – ukrywać, kryć vrežimas – ukrywanie; wiązanie; zespalanie vrežisšija – kryjówka vrēn – usta, ustny vręževi – przynieść vręžimas – przyniesienie vrėdas – pasza vrėdasevi – karmić vrėdasimas – karmienie vrib – rózga vribevi – bić vribimas – bicie vrigevi – brać vrigimas- branie vrilōnevi – golić vrilōnik – brzytwa vrisa – bryza vriša – nadgarstek vrīn – ciąża; ciężarny vrįc – duży vrįcevi – wzrastać vrodus – broda; brodaty vrošna – mąka vrot – słowa; słowny vrov – kastrowany wieprz vrožic – rzucanie czaru; magia vrožicevi – rzucać czar vrun – błoto vrunevi – brnąć vrunja - zbroja vrut – bagno; bagienny vruvis – belka; kładka vrūn – wściekły; burza; burzliwy vrūnimas – wściekłość vrūs – zwinny vrūsimas – zwinność vrūza - narzeczona vrųga – brzęczeć; wydawać dźwięki vrųgevi – brzęczenie; wydawanie dźwięków vrůz – szeroki; szerokość vulis – byk vun – do; w vusa – pchła vušč – pusty; czczy; błahy vuščimas – pustka; czczość; błahość vůrus – kręcić vůrusimas - kręcenie vžůgzd – gwiazda
========================================================
Yy
========================================================
Zz zam – tama zamevi - tamować zbazůs – wolny; swobodny zbazůsimas – wolność; swoboda zežl – żagiel zgab – budowa zgabevi – budować zilas – martwy; śmierć zilasevi – zabić zilasik – kostucha zivrūl – płomień zivrūlevi – palić zivrūlimas – palenie zįbr – żubr zįmån – siać zįmånimas – sianie, posiew zįcimas – przecedzanie; czynność przecedzania zįla – siła zįlevi si – siłować się zįlimas si – siłowanie się zįta – sito zįtevi - przecedzać znossa – wiedza; związany z wiedzą; naukowy znossevi – wiedzieć zręba – powożenie, jazda zrębevi – powozić, jechać zrębėjas – powoźnik zrog – droga zrogevi – podążać zrōt – trawa pasterska zūn – wydma zūva – szary; szarość zūž – żołnierz zūževi - iść na wojnę zųs – ciemny zųsimas - ciemność zůl – dzielić zůlevi – dzielenie
========================================================
Žž žål – grad ždal – złodziej ždalevi – kraść ždanža – żerdź, tyka ždanževi – odpychać želš – żółty; żółtość želus – żółw; żółwi žęcėjas – wytwórca garnków žęš – kupa; odchody; gówno žęš – robić kupę; srać žęt – garnek žętevi – wytwarzać garnki žėlik – krocze žič – koźlę žin – marnieć, usychać žinimas – marnowanie, usychanie žīr – tłuszcz; natłuszczony žlaz - łysy žličīcevi – żądać žličīcimas – żądanie žnęba – swędzenie žnębevi – swędzić žnębisšija – swędzące miejsce žōklevi – tonąć žōklimas – tonięcie, utonięcie žōklisšija – miejsce częstych utonięć žūvevi – zginać, giąć žlůž – dług žlůževi si – zadłużyć się žosc - gość žvalis - sum žvrang – ciężki, ciężkość žvyc - pszenica žras – groch žråz – ogród žrucevi – składać ofiarę žrucevi si – modlić się žrucėjas - kapłan žrucimas – składanie ofiary; obrzęd žrucimas si – modlitwa žryta – chmiel; pijany žrytaimas – alkohol žscpocis - gospodarz žūl – krzywy, krzywa, krzywość žůžd – nieurodzajna gleba žvev – siarka žvelb – szczenię žvīstas – masło žvīstasevi – robić masło